Jak wpływa oddalanie się rodziców lub rozwód na rozwój dziecka? cz.2
Kryzys... Rozwój

Jak wpływa oddalanie się rodziców lub rozwód na rozwój dziecka? cz.2

W dzisiejszym artykule Jak wpływa oddalanie się rodziców lub rozwód na rozwój dziecka? cz.2 z serii zarządzanie kryzysem będzie okazja przyjrzeć się zjawisku błędnego koła, w jakie wpada dziecko nie radzące sobie z rzeczywistością oddalania się lub rozwodu rodziców (choć nie tylko w tych sytuacjach). Pierwszą ważną część  tego artykułu Jak wpływa oddalanie się rodziców lub rozwód na rozwój dziecka? cz.1 możesz przeczytać tutaj…

 

Rodzice jako najważniejsze osoby znaczące

Istotnym elementem życia i rozwoju w naszym życiu są ludzie, którzy odgrywają istotne znaczenie w naszym życiu – osoby znaczące.

Wchodząc z nami w różnego rodzaju interakcje sprawiają, że mamy lub też brakuje nam poniższych zasobów.

  1. Poczucia bezpieczeństwa przy jednoczesnym zachowaniu autonomii.
  2. Swobody w działaniu i jednoczesnej kontroli sytuacji.
  3. Bliskości, przynależności do jednostki lub grupy przy jednoczesnej otwartości na samodzielne działania.

 

Co się dzieje z dzieckiem podczas utraty osoby znaczącej?

Jeśli jeden z rodziców odchodzi, a kontakt z nim jest utrudniony, dziecko traci autorytet wiedzy, moralny, wzór postępowania w różnych sytuacjach. Traci także obiekt, z którym się identyfikowało także płciowo oraz źródło wsparcia w trudnych sytuacjach. Nawet w rodzinach dysfunkcyjnych strata ta jest poważna. Nie ma tu znaczenia czy rodzić wpływał na dziecko dysfunkcyjnie. Dziecko nie znało innego wzorca, a rodzic jest najsilniejszą identyfikacją dla dziecka. W takich sytuacjach nie ma innych znaczących wzorców. Możliwe jest zastąpienie osoby znaczącej jednak wymaga to pracy i zaangażowania osób dorosłych i odpowiedzialnych.

 

Ryzyko pierwsze

Chroniąca i zbyt opiekuńcza postawa rodziców/dorosłych, zbyt duże wsparcie przy jednoczesnej wysokiej kontroli aktywności dziecka. Skutkiem takich zachowań jest powolne psychiczne ubezwłasnowolnienie dziecka. Następuje ograniczenie rozwoju umiejętności radzenia sobie z silnymi emocjami. Dochodzi także do  jednoczesnego przeżywanie dwojakich uczuć, najczęściej sprzecznych, skrajnych i przeciwstawnych emocji. Dysfunkcji ulega także rozwój umiejętności realizowania zadań w sytuacji długotrwałego i dużego emocjonalnego obciążenia.

Ryzyko drugie

Dziecko odczuwa zbyt wielkie obciążenia emocjonalne ze strony rodziców. Jednocześnie nie dostaje od nich adekwatnego wsparcia. Nie posiada także odpowiednich kompetencji do poradzenia sobie samemu z zaistniała sytuacją. Nie jest w stanie poradzić sobie ze względu na zbyt małe doświadczenie w radzeniu sobie z sytuacjami nagłymi, nieprzewidywalnymi i nadmiernie obciążającymi. Takie wartościowe zasoby jak wrażliwość emocjonalna, wysoka inteligencja i przenikliwość, gotowość do współdziałania mogą pogłębić problem.

 

Błędne koło – mechanizm uruchamiający się u dziecka

  1. Brak wpływu i możliwości kontroli przy jednoczesnym braku zrozumienia źródła zaistniałej sytuacji zakłócają jego równowagę. Pod uwagę bierze się równowagę psychiczną, fizyczną i społeczną.
  2. Aktywuje się stan alarmowy. Dziecko uruchamia wszelkie swoje zasoby i umiejętności. Poszukuje wsparcia u rodziców i poza nimi.
  3. Podejmowane działania nie odnoszą oczekiwanego skutku. Nie znajduje potrzebnego wsparcia i pomocy. Doświadczanie własnej nieskuteczności dodatkowo wpływa negatywnie i rozregulowuje działanie psychiczne i fizyczne dziecka. Zaburza jego funkcjonowanie społeczne i relacje z rodzicami.
  4. Bodźce negatywne istnieją nadal, pogłębiają się. Zasoby u dziecka stopniowo zaczynają się wyczerpywać. Poszukiwanie zewnętrznej pomocy i wsparcia nie przynosi efektów.
  5. Dziecko zaczyna tracić nadzieję na możliwość poradzenia sobie. Staje się coraz słabsze pod względem psychicznym i fizycznym. Zaczyna być bardziej podatne na inne czynniki zakłócające jego funkcjonowanie. Poczucie braku wpływu pogłębia się.
  6.  Zakłócenie funkcjonowania nasila się. W efekcie dziecko nie jest w stanie realizować się osobiście i społecznie. Coraz mniej samodzielnie zaspokaja istotne dla siebie potrzeby. Przestaje radzić sobie z wymaganiami otoczenia: źle się zachowuje, gorzej się uczy, unika towarzystwa, pojawiają się wybuchy złości, napady agresji i płaczu, problemy fizjologiczne i somatyczne.
  7. Dziecko staje się coraz bardziej podatne na czynniki zakłócające jego funkcjonowanie. Utrwala się silne poczucie bezradności, zanika nadzieja na zmianę sytuacji.
  8. Zaczyna aktywnie unikać sytuacji związanych z obciążeniami. Wycofuje się jednocześnie wyszukując techniki korzystania ze swej bezradności jak na przykład roszczeniowość. Uruchamiają się mechanizmy obronne. Oznacza to metody radzenia sobie z wewnętrznymi konfliktami w celu ochrony osobowości, zmniejszenia lęku, frustracji i poczucia winy. Dziecko wchodzi w takim stanie w dorosłość i niesie dalej dysfunkcje do momentu, w którym zrozumie, znajdzie odpowiedniego specjalistę, znajdzie możliwość, która pozwoli mu, na choć częściowy, powrót do normalności.
    9. Rodzice nie rozumiejąc istoty i źródła zachowania u dziecka zwiększają kontrolę, wymagania. czasami korzystają z pomocy specjalistów szukając źródła problemu wszędzie poza sobą i swoim zachowaniem.

Dramat dziecka

Dramat sytuacji polega na tym, że do pierwotnych objawów szybko dołączają objawy wtórne. Są one rezultatem nieadekwatnej pomocy ze strony rodziców i innych do rzeczywistych potrzeb dziecka.

Potrzeby dziecka to rozumienia sytuacji, uzyskania nad nią kontroli, realizacji ważnych dla siebie zadań pomimo napięcia emocjonalnego.

Jednocześnie silnie naruszone i uszkodzone zostaje u dziecka poczucie bezpieczeństwa, więzi, autonomii i kontroli. Utraciło ono poczucie wpływu na zdarzenia, które się wokół niego dzieją – utraciło ono nadzieję na zmianę dobrą dla siebie.

 Jak wpływa oddalanie się rodziców lub rozwód na rozwój dziecka? cz.2

 

Dlaczego zrozumienie tego jest takie trudne dla rodziców?

 

Skupienie na sobie, swoich potrzebach i traktowanie dziecka jako nierozumną istotę.

Brak uważności na dziecko i słuchania ze zrozumieniem.

Brak wiedzy i kompetencji.

Chęć znalezienia winnego poza sobą.

Prawdopodobieństwo przeżycia samemu błędnego koła i tkwienia w nim.

 

Błędne koło dotyka nie tylko dzieci rodziców po rozwodach.

To reakcja na destrukcyjne, czasami nieuświadomione, zachowania rodziców pozostających także w związku.

Z tego właśnie powodu powstał artykuł Jak wpływa oddalanie się rodziców lub rozwód na rozwój dziecka? cz.2.

Wiedza i świadomość pozwalają pomóc dzieciom ale także zrozumieć samych siebie.

Viola Miła Jakubowska
Certyfikowany coach kryzysowy, Certyfikowany coach kryzysowy w biznesie, trener rozwoju i Scrum Master. Specjalizuje się w pracy z sytuacjami kryzysowymi i problemowymi, z osobami indywidualnymi i biznesem. Wprowadza praktykę sprytnego zarządzania. Uważa, że warto inwestować w nową wiedzę i narzędzia zamiast trwać w stagnacji lub zataczać błędne koło. Aktywne działanie pozwala na większą swobodę, harmonię i rozwój. Członek Polskiego Towarzystwa Coachingu Kryzysowego.
http://violajakubowska.pl/

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *